Zaloguj się
Kastracja psów to zabieg, który stał się bardzo powszechny, choć może prowadzić u zwierzęcia do wielu zmian na tle fizycznym jak również behawioralnym. Ma wiele zalet, ale równie dużo wad. W krajach takich jak np. Wielka Brytania, Stany Zjednoczone czy Holandia kastracja jest wykonywana nawet u szczeniąt. Natomiast w niektórych krajach Europy zachodniej jak np. w Niemczech i Norwegii psy nie są kastrowane. Generalnie kastracja jest promowana jako główna metoda kontroli populacji oraz w celu zapobiegania niektórym chorobom. Niestety również panuje przekonanie wśród psiarzy i niektórych weterynarzy, że kastracja zmniejsza agresję u psa. Rzeczywiście zabieg ten zmniejsza ryzyka infekcji macicy czy problemów z prostatą, ale w tym samym czasie zwiększa ryzyko otyłości, chorób stawów i wystąpienia niektórych nowotworów. Wpływa również na zachowanie psów zwiększając lękowość i reaktywność psów, szczególnie jeśli jest wykonana za wcześnie.
Kastracja psa – na czym polega?
Kastracja jest jednym z obecnie uważanych już za rutynowe zabiegów usunięcia narządów rozrodczych psa i suki prowadzący do ubezpłodnienia. W przypadku samca usuwa się jądra, natomiast u samicy jajniki, a czasem również macicę. Ponadto, jeśli samcowi nie zejdzie jądro, należy je wtedy usunąć operacyjnie rozcinając brzuch. Kastrowanie psa uważane jest raczej za zabieg nieskomplikowany, ale jak każdy rodzaj ingerencji chirurgicznej wiąże się zawsze z pewnym ryzykiem, wynikającym chociażby z podania znieczulenia ogólnego. Choć zwykle zwierzęta wracają szybko do formy sprzed zabiegu, trzeba brać pod uwagę, że potrzebują czasu na rekonwalescencję, podczas której dbamy o to, by pies nie wylizywał szwów. Przez kilka tygodni po zabiegu unikamy forsujących spacerów i nie prowokujemy u psa wykonywania gwałtownych ruchów. Zwykle pies powinien chodzić w kołnierzu, aby nie uszkodził szwów.
Dostępna jest też kastracja chemiczna, rozpowszechniona i skuteczna u samców. Polega na wszczepieniu pod skórę psa implantu kastracyjnego z substancją czynną, która obniża u psa poziom testosteronu na kilka miesięcy. Po około sześciu miesiącach poziom testosteronu powinien zacząć wracać do normy. Według ostatnich badań kastracja chemiczna może jednak z czasem wpłynąć negatywnie na płodność u psów.
Ile trwa kastracja psa?
Kastracja psa to krótki i raczej prosty zabieg. W większości przypadków trwa około 20 minut, jednakże należy brać pod uwagę czas podania i działania narkozy i czas potrzebny, aby pies wybudził się po zabiegu i był gotowy na powrót do domu.
W przypadku suki jest to zdecydowanie bardziej skomplikowana operacja wiążąca się z rozcięciem jamy brzusznej i usunięciem jajników, czasem wraz z macicą. Jest to znacznie bardziej inwazyjny zabieg i samica powinna po zabiegu nosić specjalne ubranko ochronne, aby nie wylizywać sobie szwów. Obecnie zaczęto też wykonywać kastrację suk metodą laparoskopową, która jest bardziej kosztowna, ale znacznie skraca czas rekonwalescencji suki.
Po co kastrować psa?
Kastracja wpływa znacząco na gospodarkę hormonalną organizmu i bardzo ważne, aby świadomie podjąć decyzję o tym czy kastrować psa. Pod względem fizycznym najczęściej przyczynia się to do nadmiernej tendencji do tycia i co za tym idzie do problemów z tym bezpośrednio związanych, przykładowo do problemów ze stawami, czy z przewodem pokarmowym. Jeśli chodzi o wpływ kastracji na zachowanie, to jest to temat bardzo złożony i zależy od wielu czynników. Jeśli już zdecydujemy się na zabieg, bardzo istotne jest, aby zastanowić się kiedy kastrować psa, aby zabieg rzeczywiście pozytywnie wpłynął na zachowanie zwierzęcia. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, a decyzję podejmować bardzo świadomie, bo kastracja jest zabiegiem nieodwracalnym.
Kastracja ma swoje zalety, choć obecnie badacze są dość ostrożni poruszając tę kwestię. Dzięki kastracji psa można zmniejszyć ryzyko wystąpienia niektórych chorób tj. infekcja macicy, niektóre rodzaje nowotworów albo problemy z prostatą. Nie jest jednak jednoznacznym rozwiązaniem na występowanie zachowań agresywnych u psów.
Pies po kastracji – zachowanie
Kastracja samców polega na usunięciu jąder, które są źródłem testosteronu u samca. Natomiast kastracja suki to usunięcie jajnika, czasem również macicy, co wpływa na gospodarkę hormonalną estrogenu i progesteronu. Testosteron znacznie wpływa na mózg samca, szczególnie na etapie rozwoju prenatalnego i później w okresie dojrzewania płciowego. Podczas życia wewnątrzmacicznego testosteron może przeniknąć do płodu przez błony płodowe i doprowadzić do zmian strukturalnych w mózgach samców, typowych dla płci. Drugi okres, kiedy testosteron znacznie wpływa na rozwój samca, to okres dojrzewania. Poziom testosteronu zaczyna znacznie się podnosić w wieku 4-5 miesiąca. Przyjmuje się, że do wieku minimum 12 miesięcy poziom testosteronu utrzymuje się na wysokim poziomie, po czym zaczyna opadać i już utrzymuje się na poziomie charakterystycznym dla dorosłego psa. U samic dojrzewanie płciowe trwa dłużej, nawet do 14-16 miesiąca życia. Wykastrowanie psa za wcześnie wiąże się z ogromnym ryzykiem, że odbierzemy zwierzęciu dopływ istotnych dla jego rozwoju hormonów. Hormony te wpływają nie tylko na zachowania związane z rozmnażaniem, ale również na wzrost kości i stawów, a także rozwój emocjonalny. Istnieje ryzyko, że kastrując psa za wcześnie możemy wykonać zabieg w okresie lękowym uniemożliwiając zwierzęciu wykształcenie silnej i odpornej na stres psychiki. W związku z tym, zabieg kastracji wykonany za wcześnie wiąże się z ogromnym ryzykiem behawioralnym.
Kiedy można wykastrować psa?
Jeśli podjęliśmy decyzję o kastracji naszego psa, niezwykle ważne jest, aby dokładnie zastanowić się kiedy wykonanie zabiegu będzie wskazane. Biorąc pod uwagę wiek dojrzewania, istotne jest, w jakim wieku wykastrujemy psa. Za wczesne wykastrowanie psa może negatywnie wpłynąć na jego zachowanie i nawet przyczynić się do występowania zachowań agresywnych. Samce, które są pozbawione testosteronu gorzej radzą sobie ze stresem i reagują znacznie gwałtowniej. Na lękliwość najbardziej wpływa wczesna kastracja, czyli przed osiągnięciem dojrzałości płciowej przez psa.
Zaletą kastracji może być zmniejszenie szans na zwiększenie się poziomu ewentualnej frustracji związanej z niezaspokojeniem takich potrzeb jak poszukiwanie partnerki czy włóczęgostwo. Może to przyczynić się do pojawienia się zachowań kompulsywnych czy ruchów kopulacyjnych, również związanych z nienajlepszym stanem emocjonalnym zwierzęcia i z gorszą możliwością radzenia sobie z napięciem emocjonalnym.
Natomiast suki, jeśli są poddane kastracji w momencie po cieczce, kiedy progesteron nadal utrzymuje się na wysokim poziomie i zaczyna wzrastać poziom prolaktyny odpowiedzialnej za instynkty macierzyńskie, ewentualną obronę zasobów czy nadmierną czujność i reaktywność, mogą po zabiegu stać się agresywne, a ich zachowanie może stać się problematyczne.
Na pytanie kiedy kastrować psa powinien pomóc nam odpowiedzieć doświadczony i zaangażowany w temat lekarz weterynarii.
Kastracja psów jest tematem trudnym i złożonym. Jest to zabieg chirurgiczny o nieodwracalnym charakterze i skutkach. Najnowsze badania pokazują, że ogólnie przyjęta opinia, że kastracja jest rozwiązaniem na agresję nie musi być prawdziwa. Najważniejsze, aby rozważyć razem z weterynarzem i behawiorystą wszystkie za i przeciw dotyczące indywidualnego przypadku naszego psa.
