Trening z psem – metody nauki nowych zachowań

Szkolenie psa ma już dosyć długą historię i mamy już kilka metod nauki nowych zachowań, które z powodzeniem możemy wykorzystać w treningu. Sztuką jest umiejętne posługiwanie się nimi, dopasowanie do danego rodzaju zachowania jakiego chcemy nauczyć, ale też do opiekuna oraz samego psa i jego preferencji. Nie raz jest to łączenie metod, dzięki czemu możemy np. obniżyć poziom frustracji u psa, uczynić trening lżejszym, ciekawszym i łatwiejszym dla psa.

Warto znać różne metody nauki, szlifować swój własny warsztat, dzięki czemu będzie nam dużo łatwiej aranżować sesje treningowe zarówno z naszym własnym psem jak i z psami klientów, jeżeli pracujemy już w tym zawodzie i organizujemy treningi dla psów naszych klientów. Niejednokrotnie bowiem okazuje się, że coś ,co psu sprawia trudność, może okazać się łatwe, gdy my jako trenerzy zmodyfikujemy sposób nauki danego zachowania. Jakie więc mamy najważniejsze metody nauki psa?

Naprowadzanie – podążaj za smaczkiem

Naprowadzanie to jedna z najczęściej wykorzystywanych metod nauki, zwłaszcza u początkujących opiekunów. Polega ona na tym, że za pomocą smaczka prowadzimy psa w taki sposób, aby on podążając za naszą ręką ze smakiem wykonał pożądane przez nas zachowanie np. wszedł łapkami na stołek. Gdy to się stanie, wydajemy psu nagrodę. Metoda ta wydaje się prosta, jednak wymaga od opiekuna koordynacji ruchowej i pewności ruchów, aby pies miał jasność czego od niego się wymaga. Należy też możliwie najwcześniej wycofać smaczka z ręki i dążyć do naprowadzania psa pustą ręką – oczywiście nagradzając po wykonaniu całego zachowania.

Metoda ta jest relatywnie łatwa i przyjemna. Może wymagać jednak nauczenia niektórych psów podążania za ręką. Są też takie psy, które ręki się boją i trzeba to z nimi początkowo przepracować lub po prostu zdecydować się na inną metodę.

Kształtowanie – wymyśl to sam piesku

Metoda kształtowania zachowań jest szeroko wykorzystywana i daje super efekty. Możemy z jej pomocą nauczyć ogromnego wachlarza zachowań. Trening kształtowania w dużym skrócie polega na tym, że dzielimy sobie docelowe zachowanie na etapy. Przykładowo, jeśli chcemy nauczyć psa obchodzenia pachołka, to na początku będziemy nagradzać samo spojrzenie na pachołek, a następnie podnosząc poprzeczkę będziemy wymagać od psa zaprezentowania czegoś więcej, np. kroku w stronę pachołka. Nagradzać będziemy to co nas przybliża do obejścia pachołka, a odsiewać inne zachowania.

W treningu kształtowania wykorzystuje się często kliker, którym zaznacza się psu zachowanie, jakie nam się podoba, a następnie daje nagrodę. Zamiast klikera można używać słownego markera, np. słowa „yes”. Metoda jest o tyle trudna, że wymaga od trenera dużej refleksji, planowania, elastyczności w treningu oraz koordynacji ruchowej. Ale jednocześnie jest wspaniałym sposobem na ćwiczenie psiej głowy. Co ważne to też fakt, że wykształtowane zachowanie jest często dużo bardziej trwałe niż takie uzyskane przez np. naprowadzanie. Pies w końcu zupełnie sam wymyślił co ma robić, aby być nagradzanym! Czy to nie jest również super sposób na zwiększenie psiej pewności siebie? ?

Wyłapywanie – o, to mi się podoba!

Wyłapywanie jest bardzo prostą metodą nauki, jednak ma dosyć mocno ograniczony wachlarz zachowań jakich możemy nauczyć. Polega bowiem na nagradzaniu tego, co pies sam z siebie zaprezentuje – np. siadania. Gdy tylko widzimy, że pies siada podkładamy hasło „siad” i nagradzamy. W ten sposób prawdopodobieństwo, że zachowanie zostanie powtórzone przez psa wzrasta. Sposób ten wymaga refleksu i nieustannie przygotowanych smaczków – nigdy nie wiadomo kiedy pies usiądzie! Wadą tej metody jest również trudność w zaplanowaniu sesji treningowej. Nie mniej dobrze jest ją znać i wzmacniać zachowanie, które np. jest uczone jednocześnie inną metodą. Dodatkowo, czy zastanawialiście się kiedyś jakim cudem pies znajomego sika na hasło? To właśnie metoda wyłapywania może w tym pomóc! I o tyle o ile nie jestem zwolenniczką tak dużej kontroli naszych psów (chociaż i tak już to robimy wyznaczając mu pory toalety), to hasło na sikanie bywa przydatne np. w szybkiej przerwie w podróży.

Naśladownictwo – Do As I Do!

Psy w bardzo dużym stopniu potrafią się uczyć poprzez podpatrywanie zachowań. Najczęściej dzieje się to, gdy obserwują drugiego psa i to co on robi. Mechanizm ten wykorzystywany jest od dawna np. u psów myśliwskich czy pasterskich. Jako metoda szkoleniowa „Do As I Do” zostało opracowane przez Claudię Fugazza, trenerkę psów i etolożkę. Początkowo psa należy zapoznać z ideą naśladownictwa wykorzystując do tego znane mu zachowania – wykonujemy je my sami, po czym mówimy „Do as I do” – co oznacza „Rób to co ja” (możemy oczywiście zastąpić jakimkolwiek innym hasłem). Nagradzamy psa, gdy powtórzy nasze zachowanie. Gdy pies już zrozumie o co nam chodzi, można zacząć wprowadzać nowe zachowania – pokazywać je psu, następnie prosząc, aby je powtórzył.

W metodzie naśladownictwa najtrudniejsze jest nauczenie psa samej idei. To często dosyć długi proces jednak może bardzo zaprocentować, gdy to się już uda i pies może łapać w mig nowe zachowania.

Najlepszy trening dla psów

Wymienione powyżej to jedne z najczęściej wykorzystywanych metod nauki psa nowych zachowań. Pamiętajmy, że nie warto zamykać się w ich ramach. Nie ma najlepszej metody. Dla jednego psio-ludzkiego duetu będzie lepsza jedna, dla innego druga. Bardzo często niezwykle dobre efekty przynosi mieszanie tych metod, np. naprowadzania z kształtowaniem. Jednak, aby móc kombinować i szukać najlepszych dla nas rozwiązań, musimy poznać każdą z tych metod z osobna. O nich właśnie między innymi uczą się przyszli trenerzy na naszych kursach trenerskich. ?

Jeszcze na sam koniec warto wspomnieć, że pojawiają się nowe metody treningowe, które wprowadzają wiele dobrych zmian i nowe spojrzenie na trening z psem. Jedną z nich jest na przykład trening kooperacyjny polegający na stopniowym przyzwyczajaniu psa do np. zabiegów medycznych przy jednoczesnym dawaniu mu poczucia sprawczości i możliwości wyjścia z danej sytuacji. Więcej o tym sposobie nauki opowiada Zosia w swoim webinarze.

Mam nadzieje, że ten artykuł pomoże Wam usystematyzować sobie wiedzę na temat metod treningowych psów! Pamiętajcie, aby kombinować, próbować i czynić treningi dla psów wspaniałą zabawą. ?

Podziel się