Porady, pomysły, wskazówki Z psem na codzień
Matylda Matusiak
26 lutego 2024

Zastanawialiście się kiedyś czy rozwijanie umiejętności społecznych psów jest potrzebne? Czy opiekun jest potrzebny do komunikacji pomiędzy innymi psami? Czy komunikacja społeczna psów nie jest wkodowana od szczenięcia? 3 razy TAK! Psy są zwierzętami stadnymi, socjalnymi dzięki czemu wypracowały wachlarz sygnałów, komunikatów, które pomagają im w wyrażaniu swoich potrzeb oraz komunikacji. Odpowiednie metody socjalizacji psów pomagają im w odnajdywaniu się w kontaktach społecznych. Również opiekun oraz wypracowane strategie są narzędziami umożliwiającymi psom reprezentowanie swoich komunikatów.

Interakcje psów potrafią być trudne zarówno dla opiekuna, jak i czworonoga. Kiedy już poznamy psie sygnały, będziemy wiedzieć jak reagować, aby pomóc naszemu psu w trudnej sytuacji. Pies, który jest wspierany w komunikacji na pewno dużo pewniej i lepiej się czuje, ponieważ jego komunikaty są odbierane i rozumiane. Jeśli my jako opiekunowie zadbamy o prawidłowe kontakty naszego psa z innymi, to z czasem rozwija się on społecznie i potrafi odnaleźć się przy innych osobnikach. Tutaj również jest ważna socjalizacja oraz nauka zachowań, które pomagają poczuć się lepiej zwierzęciu w trudnych sytuacjach.

Czym są umiejętności społeczne psów?

Najprościej mówiąc, to odnajdywanie się w komunikacji z innymi psami. Jest to rozumienie przez psa komunikatów innych osobników, ale też umiejętne posługiwanie się swoimi sygnałami w celu zakomunikowania swoich potrzeb. Wiele psów dopiero z czasem uczy się używać deeskalacji jako komunikacji w danej sytuacji. Deeskalacja to sygnały, które obniżają napięcie innego osobnika, ale również mają na celu uspokojenie samego siebie. Samoregulacja czy strategie na radzenie sobie ze stresem wypracowują się pod wpływem kontaktów społecznych i danych interakcji. Kompetencje społeczne szczeniąt są dużo niższe, przez co w wielu sytuacjach nie umieją sobie poradzić i często się frustrują. Nie bez powodu wiele osobników dorosłych nie lubi kontaktu ze szczeniakami. Często nie rozumieją one komunikatów oraz wysyłają swoje sygnały w dziwny sposób.

Etapy rozwoju

Znajomość etapów rozwoju psa może być kluczowa w kontekście odnajdywania się w interakcjach społecznych. Jeśli będziemy wiedzieć z czego dane zachowanie wynika, będzie nam łatwiej pomóc psu. Tak samo jak u nas ludzi, etap rozwojowy jest bardzo ważny w kontekście komunikacji. Z dzieckiem nie będziemy tak samo rozmawiać jak z osobą dorosłą np. w ważnych sprawach. Tak samo ze szczeniakiem, na początku nie będziemy wymagać, że będzie sam z siebie umiał się wyciszyć, umieć wyjść z jakiejś interakcji, tego musimy go nauczyć. Natomiast od psa seniora nie oczekujemy, że będzie się dobrze czuł w grupie młodych, zwinnych, energicznych psów. Zapewne będzie wolał odchodzić co jakiś czas i zajmować się swoimi sprawami. Także mogą tutaj dochodzić ograniczenia tj. głuchość, ślepota, ból związany z układem ruchu co często utrudnia komunikację, a wręcz często psy starsze reagują mocniejszymi sygnałami agresywnymi w celu zwiększenia dystansu od drugiego osobnika. Oczywiście nie jest to reguła, każdy pies to inny przypadek więc zawsze powinniśmy patrzeć indywidualnie.

Wymienia się następujące etapy rozwoju psa:

Szczenię ten okres spędza blisko matki, która opiekuje się nim. Młode, które mają stały kontakt z matką i są często przez nią dotykane, charakteryzują się bardziej stabilną psychiką oraz łatwiej nawiązują kontakty społeczne.

Jest to okres intensywnego rozwoju wszystkich zmysłów. W trakcie trwania tego okresu szczenię powinno pozostawać z matką, która uczy psich zachowań i ograniczeń oraz z rodzeństwem, z którym się bawi i wytwarza więzi.

Jest to czas, w którym szczenięta opuszczają rodzinny dom i poznają przyszłego właściciela. Pomiędzy 8 a 11 tygodniem życia poznają one uczucie strachu, nazywane okresem lękowym. Jeśli w tym czasie szczenię dozna zbyt silnego strachu lub bólu, jest prawdopodobne, że stanie się nadmiernie lękliwy, a wyprowadzenie go z tego stanu jest zwykle trudne.

Szczenię zaczyna powoli być „psim nastolatkiem”. W tym okresie powinno zacząć się go uczyć podstawowych komend i zasad, jednocześnie nie zapominając o dalszej socjalizacji. Powinien on poznać jak najwięcej nowych osób w różnym wieku, miejsc, a także przedmiotów.

W tym okresie psy czują się bardziej niezależne i odważne, przez co chcą poznawać otoczenie na własny sposób. W ciele psów rozpoczynają się pierwsze objawy dojrzałości płciowej. Trzeba zrozumieć potrzeby psa w tym wieku i odpowiednio zwiększać ilość spacerów i urozmaiceń, ale także włożyć odpowiednią ilość pracy w egzekwowaniu haseł od psa.

W organizmie zarówno psa jak i suki zaczyna panować „burza hormonalna”. Zwierzęta chcąc dostosować się do nowej równowagi hormonalnej, przejawiają dziwne zachowania. Często reagują agresją lub lękiem na przedmiot/zjawisko, które wcześniej były obojętne. Właściciel w tym okresie musi być wyrozumiały, a także cierpliwy dla swojego psa, który potrzebuje wsparcia.

Tempo dojrzewania zależy od rasy, psy ras małych szybciej osiągają dojrzałość zarówno fizyczną jak i psychiczną. Jeśli opiekun włożył określoną pracę to doświadczenia poprzednich okresów w zasadniczy sposób ukształtowują charakter psa.

Socjalizacja

Bardzo dużo mówi się o socjalizacji szczeniąt, ale nie zapominajmy, że pies socjalizuje się całe życie. Oczywiście w wieku szczenięcym jest największe okienko podczas, którego pies się uczy, ale nie znaczy to, że jeśli czegoś mu w tym czasie nie pokażemy to jakość życia psa dorosłego spadnie. Pierwsze miesiące życia psa są bardzo ważne, dlatego warto wspomnieć o zdrowych zasadach socjalizacji psów. Najlepiej poznawać psy 1 na 1. Najlepszą opcją było by je spotkanie na spokojnym terenie, na luźnych smyczach. Najlepiej unikać spotkań w szczególności na chodnikach, ulicach, na napiętych smyczach, gdzie najzwyczajniej w świecie psy nie mają czasu ani przestrzeni na prawidłową komunikację. Jeśli nie zadbamy o tak proste rzeczy, często psy uwrażliwiają się, że ich komunikaty nie są odbierane prawidłowo a interakcje z innymi osobnikami są trudne i nie przyjemne. W efekcie czego wiele psów przejawia lękliwość lub zachowania agresywne w stosunku do innych psów. Psy w różnym wieku jak najbardziej mogą się spotykać, ale warto dostosować charaktery i umiejętności społeczne psów do siebie, aby takie spotkania były wartościowe.

Czy budowanie kompetencji społecznych jest ważne?

TAK! Im pies będzie lepiej czuł, że jego komunikaty są rozumiane to tym bardziej będzie czuł się dobrze w interakcjach z psami. Komunikat to wiadomość w dwie strony. Jest nadawca i odbiorca. Jeśli odbiorca odpowiada na sygnał nadawcy to możemy mówić o sprawnej komunikacji (i vice versa). Jednakże jeśli komunikat nie jest odbierany/lub jest odbierany nieprawidłowo często dochodzi do zgrzytów w komunikacji i konfliktów na tym tle. Im opiekun więcej rozumie tym lepiej będzie dogadywał się ze swoim pupilem. Nauka poprawnej interpretacji psiej komunikacji i dobieranie adekwatnych narzędzi do potrzeb psa i sytuacji będzie umożliwiało opiekunowi różne sposoby reagowania. Kontakt z psami nie musi być stresujący i trudny.

Zajęcia socjalizacyjne

Żeby budować kompetencje społeczne wielu właścicieli korzysta z z różnych usług profesjonalnego trenera/behawiorysty. Często oferowane są spacery socjalizacyjne, które mają na celu podbudowanie umiejętności społecznych danego psa. Zanim się wybierzecie na taki spacer sprawdźcie czy jest organizowany przez osoby z kompetencjami, czy nie odbywa się na bardzo dużą liczbę psów (więcej niż 10), czy na spacerze jest tylko i wyłącznie element chodzenia na smyczy za innym psem. Takie spacery są wartościowe o ile psy mają możliwość wyrażania swoich komunikatów oraz uczą się komunikacji z innymi osobnikami. Radzenie sobie w trudnych sytuacjach przez psa jest również kluczową umiejętnością, którą możemy zbudować poprzez różne strategie np. noszenie zabawki, kopanie dziury, węszenie. Na naszych webinarach dotyczących psiej komunikacji znajdziecie ogrom wiedzy przedstawiącej różne przypadki psów oraz ich strategii w różnych sytuacjach. Poruszane i opisywane są komunikaty psów w danym momencie, dzięki czemu można skuteczniej nauczyć się danych sygnałów. Naprawdę poruszonych jest wiele przypadków, nie zawsze ten sam sygnał będzie miał to samo znaczenie. Wszystko zależy od kontekstu sytuacji, więc naprawdę warto także uczyć się na innych przypadkach.

Podziel się Facebook