Zaloguj się
Wiele osób przypisuje psom właściwości terapeutyczne, ale czy słusznie? Czy faktycznie pies może być terapeutą dla dziecka? Czy dzieci powinny wychowywać się z psami? Czy są rasy idealne do życia z dziećmi? Czym jest dogoterapia i na czym polega? Czy pies przynosi korzyści terapeutyczne? O tym wszystkim przeczytacie w dzisiejszym artykule!
Dogoterapia, czyli zajęcia z udziałem psów, podczas których pies jest głównym motywatorem do pracy dla pacjentów. Pies musi posiadać odpowiednie predyspozycje oraz być przeszkolony w tym kierunku pracy. Nie zapominajmy, że dogoterapia nie jest sposobem leczenia, a aktywnością wspomagającą inne terapie. Dlatego błędnym założeniem jest, że pies wpłynie na poprawę deficytów fizycznych czy psychicznych dziecka, zawsze jest potrzebna pomoc doświadczonego terapeuty/fizjologa/psychologa. Terapeutą niezmiennie jest człowiek, a nie pies. Zwierzęta mogą pomagać jedynie wspomagać różnego rodzaju terapie. Oczywiście wynikają korzyści z dogoterapii, ale dzięki konkretnym założeniom i prowadzeniu terapeuty.
Kontakt z psem a terapia z udziałem psów
Tutaj trzeba rozróżnić dwie dziedziny. Terapia z udziałem psów jest czym innym niż kontakt z psem. Przede wszystkim w dogoterapii jest cel terapeutyczny, do którego dążymy, gdzie zwykły kontakt z psem ma na celu tylko poprawienie samopoczucia. Psy terapeutyczne muszą mieć określone cechy charakteru i być odpowiednio przygotowane do pracy w tym obszarze, a przewodnik mieć odpowiednie wykształcenie i wiedzę. Taki zespół terapeutyczny może odpowiednio wspierać i wspomagać terapię pacjentów. Sam z kontakt z psem może redukować stres i wydzielać hormony szczęścia (oksytocyna wydziela się pod wpływem głaskania sierści), ale nie będzie leczył chorób czy zmniejszał deficytów rozwojowych. Dogoterapia i kontakt dziecka z psem jest bardzo ważnym aspektem wspomagającym, ale nie leczącym jak mylnie daje wydźwięk słowo “dogoterapia”. Wiele rodziców szukających pomocy przy dzieciach niepełnosprawnych umysłowo czy fizycznie myśli o wprowadzeniu psa do domu.
Jednakże często, nie myśląc przy tym o dobrostanie psa. Pies i dziecko to trudne połączenie w domu, szczególnie trzeba dbać o to, żeby obie strony wzajemnie szanowały swoje granice. Pies powinien mieć możliwość odpoczynku i izolowania się od dziecka. Nawet pies z najlepszymi predyspozycjami do dzieci będzie potrzebował wyciszenia. Często zapomina się o tym aspekcie. W rezultacie pies jest nadmiernie głaskany, przytulany, przebodźcowany. Trzeba też mieć na uwadze, że nie każdy pies będzie akceptował dzieci i nadawał się do rodziny z małymi domownikami. Tutaj hodowca powinien wyselekcjonować z miotu szczenię, które dobrze odnajduje się przy ludziach i ma mocną psychikę, aby relacja dziecko – pies dobrze funkcjonowała. Oczywiście są korzyści dla dziecka wynikające z życia przy psie, ale pies też musi dobrze odnajdywać się przy dziecku.
Dogoterapia dla dzieci
Zajęcia dogoterapeutyczne dla dzieci powinny być prowadzone przez osobę, która ukończyła kurs w tym kierunku oraz ma doświadczenie w pracy zarówno z psem, jak i z dzieckiem. Wiele placówek dopuszcza niekompetentne osoby do prowadzenia zajęć z udziałem psa. W efekcie podczas zajęć dzieci głaszczą bez opamiętania psy, przytulają, mocno naruszają przestrzeń zwierzęcia.
I jakie są korzyści z terapii z udziałem psów? W takim przypadku żadne. Przede wszystkim, aby uczyć dzieci prawidłowego kontaktu z psem oraz jego komunikatów, zajęcia powinny być przeprowadzane zgodnie z dobrostanem psa. Każde dziecko po kolei może przywitać się z psem i nauczyć się poprawnego kontaktu np. gdzie głaskać psa, w jaki sposób. Gdy dziecko ma możliwość na spokojnie zapoznawać się z psem, uczy się jego sygnałów, mniej się go obawia i przekonuje się do relacji z psem. Takie zajęcia są bezpieczne, ponieważ zarówno pies, jak i dziecko czują się komfortowo.
Zajęcia z dogoterapii powinny zawierać różne elementy, nie tylko głaskanie psa. Pies jest doskonałym motywatorem dla dzieci, zastosowanie piłek, zabawek węchowych czy sztuczek z psem świetnie wpływają na rozwój dziecka (motoryka mała i duża, koordynacja, refleks, spostrzegawczość i wiele innych). Także, jeśli zajęcia są prowadzone w sposób spokojny z zachowaniem przestrzeni, dzieci uczą się komunikacji również ze swoimi rówieśnikami podczas ćwiczeń. Rozwijają się ich funkcje społeczne i poznawcze. W chaosie, gdzie wszystkie dzieci jednocześnie “głaszczą psa” uczą się tylko przepychania, bycia pierwszym przy psie i rywalizacji. Czy tego chcemy uczyć nasze dzieci?
Sprawdzajmy osoby, które zapraszamy na zajęcia. Zajęcia z dogoterapii mogą być naprawdę bardzo rozwojowe i przyjemne dla dwóch stron, jeśli są zachowane pewne standardy prowadzenia zajęć. Terapia z udziałem zwierząt i dzieci może przynosić wiele uśmiechu, radości oraz nauki, ale pamiętajmy, zwierzęta terapeutyczne też muszą być odpowiednio dobierane do takiej pracy. Pies przed rozpoczęciem pracy powinien być w odpowiednim wieku (min. 2 lata), mieć przeprowadzone testy predyspozycji oraz ukończyć kurs przygotowujący do pracy dogoterapeuty.
Relacja dziecko – pies
Oczywiście dorastanie z psem ma zalety i oddziałuje na rozwój dziecka. Jednakże, żeby wpływ psa na dziecko był korzystny, obie strony muszą się dogadywać i czuć się dobrze w swoim towarzystwie. I nad tym zadaniem pieczę musi trzymać rodzic. Nigdy nie powinniśmy zostawiać dziecka samego z psem, nawet jeśli jest on łagodny i uległy. Dziecko w towarzystwie psa powinno być pod kontrolą rodzica. U każdego zwierzęcia może zostać przekroczona granica i najzwyczajniej w świecie pies będzie się bronił. Jeśli od początku obcowanie dziecka z psem będzie opierało się na pozytywnych skojarzeniach, ich relacja będzie mogła być budująca i wspierająca rozwój. Jest wiele korzyści z posiadania psa, ale też i obowiązków. Wspólne wychowywanie dziecka z psem uczy go empatii, delikatności, pewnej rutyny, samo regulowania, aktywności fizycznej. Opieka nad psem uczy również odpowiedzialności. Pies wpływa na rozwój dziecka, jeśli ono oczywiście jest zainteresowane i lubi kontakt ze zwierzęciem. Pies czyta dziecięce emocje i może być świetnym przyjacielem, który nie ocenia, a tylko wysłuchuje. Dużo dzieci i młodzieży lubi wchodzić w kontakt z psem, bo nie ocenia, nie krytykuje, nie porównuje. Jednak jeśli dziecko potrzebuje bardzo takiej relacji, a pies nie odnajduje się w takim położeniu, to może być również zawód dla dziecka, dlatego ważnym jest dobre wypracowanie relacji obu stron, aby lubili spędzać ze sobą czas. Psy w terapii i wsparciu emocjonalnym mogą być świetnymi słuchaczami oraz pomagać regulować napięcie i stres.
Oczywiście są też inne korzyści dla rozwoju dziecka np. samo głaskanie jest stymulujące, ponieważ redukuje poziom stresu i obniża nasze napięcie. Ale nie zapominajmy, że psy dla osób niepełnosprawnych mogą jedynie poprawiać nastrój, samopoczucie, motywować do aktywności fizycznej, ale nie wpłyną na wyleczenie choroby. Jeśli dziecko bardzo chce mieć zwierzaka sprawdź, czy na pewno jest gotowe na taki obowiązek, jak również reszta rodziny. Za wychowanie szczeniaka będzie odpowiedzialna osoba dorosła. Nie zapominajmy, że dzieci mają inne funkcje poznawcze niż osoba dorosła i niektóre sytuacje mogą je przerastać. To rodzic powinien przygotować psa do spacerów z dzieckiem, nauczyć jak obcować ze zwierzęciem i w jaki sposób z nim pracować. Wybór psa dla dziecka powinien również uwzględniać jak duży będzie pies lub jak energiczny. To również ma znaczenie, aby obecność zwierzęcia nie budziła niepokoju u dziecka.
Wychowanie dziecka w domu z psem
Nie ma co ukrywać – pies jest bardzo dużym obowiązkiem i tak naprawdę trzeba mieć dużo czasu, aby dobrze wychować zwierzę. Przed pojawieniem się psa również warto poczytać i zastanowić jaka rasa lub w typie, jakiej rasy najbardziej będzie pasował do modelu rodziny. Dziecko również trzeba przygotować na czworonoga, warto sprawdzić, jak reaguje na psy np. u znajomych osób. Również pod kątem alergii, które dosyć często występują. Przed wprowadzeniem psiaka do nowej rodziny ważne jest wyznaczenie jego miejsca odpoczynku i strefy, gdzie nikt nie będzie mu przeszkadzał. Warto pomyśleć nad wprowadzeniem klatki kennelowej, która jest wyznacznikiem psiego domku. Dla dzieci jest to również bardzo dobre zaznaczenie, gdy pies jest w “domku” to mu się nie przeszkadza.
Ważną kwestią przy wychowaniu dziecka z psem jest przestrzeganie zasad. Gdy pies je i pije, nie można mu wkładać palców do miski. Trzeba wytłumaczyć dziecku, w jaki sposób i gdzie można głaskać zwierze, jeśli życzy sobie kontaktu. Niby błahe sprawy, a naprawdę powodują zachowanie bezpieczeństwa. Większość pogryzień dzieci przez psy wynika z przekroczenia granicy u psa. Tutaj rodzic powinien być wyedukowany i rozumieć jakie sygnały wysyła pies. Jeśli czworonóg ciągle oblizuje nos, ziewa, sztywnieje, gdy dziecko go głaszcze lub mocno przytula, to powinien przerwać taką interakcję. Bo pies prosi o zwiększenie dystansu, czuje się nie komfortowo, jeśli nikt nie reaguje, to pies przechodzi na mocniejsze komunikaty i może na przykład zacząć warczeć. Obecność psa w domu przy dzieciach może być fajna i przyjemna, ale jeśli rozumiemy zwierzę. Nigdy nie powinniśmy karcić psa za komunikaty np. warczenie, bo w efekcie później może tego nie sygnalizować.
Jeśli chcesz wiedzieć co twój pies komunikuje oraz jak czuje się przy dziecku zachęcamy do zapoznania się z naszą książką “Dekoder psów”. Poznacie w niej 20 psich sygnałów, które są szalenie ważne w komunikacji naszych czworonogów.
A jeśli oczekujecie pojawienia się dziecka i chcecie do tego przygotować Waszego psa to kurs “Baby on the way” będzie strzałem w dziesiątkę!
Najlepsza rasa psa dla dziecka
Jak wybrać psa? Czy jest rasa, która idealnie się będzie odnajdywać przy dzieciach? Otóż nie. Nawet labrador czy golden retriever może zachowywać się agresywnie w stosunku do dzieci. Każdy pies może się obawiać lub nie akceptować dzieci. O tym, czy pies będzie się odnajdywał w domu z dziećmi, będzie świadczył charakter, a nie rasa. Oczywiście są rasy psów, gdzie z dużym prawdopodobieństwem można spodziewać się określonego typu zachowań (wynikające z łańcucha łowieckiego). Jednakże przynależenie szczenięcia do określonej rasy nie daje gwarancji występowania określonych cech, a tylko zwiększa prawdopodobieństwa ich wystąpienia. Adoptując psiaka warto zobaczyć, w jakim typie psa jest, aby wiedzieć jakich zachowań mniej więcej się po nim spodziewać. Niestety wiele psów schroniskowych lub z adopcji posiada nie do końca znaną przeszłość, przez co nie zawsze wiadomo czego doświadczały w swoim życiu, jakie mają traumy przez to przewidywalność ich zachowań jest mniej pewna. Więc przed adopcją warto sprawdzić jak pies odnajduje się przy dzieciach i jaki ma do nich stosunek. Wiele kundelków jest cudownymi towarzyszami dzieci.
Czy lepiej sprawdzi się pies, czy suczka dla dziecka?
Tak naprawdę nie ma to znaczenia. Zarówno pies, jak i sunia, jeśli mają tylko odpowiedni charakter będą się sprawdzać przy dzieciach. Tutaj warto poprosić o pomoc hodowcę lub przy adopcji zrobić odpowiedni wywiad. Szczeniak czy pies dorosły? Tu również często pada pytanie, która opcja jest lepsza. Częściej szczeniętom łatwiej zaakceptować dzieci, jednakże nie jest to wyznacznikiem. Najlepiej sprawdzić, jaki jest stosunek dzieci do zwierząt przed przygarnięcie psiego przyjaciela. Czasami po prostu trzeba trafić “na tego psa”. Zobaczcie czy macie więcej wspólnego z psem a może jednak z kotem lub innym zwierzakiem. Inne zwierzęta również będą się świetnie nadawać do życia z dziećmi.
Oczywiście psy są cudownymi towarzyszami dziecięcych zabaw, ale nie zapominajmy, że pies też musi lubić kontakt z dzieckiem. Dopiero wtedy taka relacja dziecko – pies przynosi korzyści rozwojowe. Trzeba zarówno dbać o potrzeby dziecka, jak i psa. Jeśli nie każdy może pozwolić sobie na zwierzę w domu to można śmiało uczęszczać na zajęcia z psem terapeutą, które nauczą i pokażą dziecku jak żyć z psem. Dogoterapia powinna być prowadzona przez rzetelne osoby z odpowiednim wykształceniem i wyszkoleniem, aby edukować najmłodszych i pokazywać dobre standardy pracy z psem.
