Porady, pomysły, wskazówki Psi behawiorysta Z psem na codzień
Matylda Matusiak
8 maja 2023

Kleszcze, czyli mały wielki problem. W ostatnich latach w naszym kraju występuje plaga kleszczy, która wynika również z braku niskich temperatur podczas trwania zim. Kleszcze są poważnym zagrożeniem zarówno dla ludzi jak i zwierząt m.in. dlatego, że są one wektorami wielu niebezpiecznych chorób. Profilaktyka jest kluczowym ogniwem w ochronie z kleszczami. Jednakże nie należy popadać w panikę a wystrzegać się kilku zasad oraz odpowiednio zabezpieczyć psy, aby spacery na polanach czy w lesie były nadal przyjemnością.

Czym tak naprawdę są kleszcze?

Kleszcze zalicza się do pajęczaków a dokładniej do podgromady roztoczy. Występuje bardzo wiele gatunków kleszczy, jednakże nasze pupile najczęściej atakują gatunki takie jak: kleszcz pospolity, kleszcz łąkowy czy kleszcz psi. Kleszcze są pasożytami, które żywią się krwią swojego żywiciela. W ich cyklu rozwojowym wyróżnia się jajo, larwę, 1-8 stadiów nimfalnych oraz formę dorosłą. Zarówno nimfy jak i osobniki dorosłe stwarzają potencjalne ryzyko zarażenia chorobami. Podczas żywienia się krwią gospodarza mogą wprowadzić do jego krwioobiegu niebezpieczne patogeny. Kleszcze w przeciwieństwie do komarów dużo dłużej pozostają na swoim żywicielu ze względu na potrzebę spożycia większej ilości krwi. Z tego powodu szukają miejsc, w których jest ciepło i miękko, aby najłatwiej się wbić i pozostać na zwierzęciu (np. psie pachwiny, uszy, szyja). Wbity kleszcz jest mocno przytwierdzony do skóry gospodarza, dlatego drapanie czy pocieranie nie sprawią, że zniknie. Dopiero napity kleszcz odpada z ciała psa. Czas żerowania kleszcza może trwać nawet do 15 dni.

Okres występowania kleszczy – kiedy na nie uważać?

Aktywność kleszczy zauważa się już przy 5 stopniach Celsjusza. Zazwyczaj w Polsce okres kleszczowy zaczyna się od wiosny do późnej jesieni. W niektórych latach, gdy zimy były łagodne, aktywność kleszczy zaczynała się już w styczniu, a kończyła w grudniu, czyli tak naprawdę cały rok. W ostatnim czasie w mediach są komunikaty na temat wysypu kleszczy spowodowane brakiem zim z dużymi minusowymi temperaturami, które pozwoliłby na redukcję populacji tych pasożytów. Ze względu na przyszłe prognozy klimatyczne warto zabezpieczać psy przeciw kleszczom przez cały rok.

kleszcz u psa

Kleszcz u psa – codzienność czy zagrożenie?

Bardzo wiele osób bagatelizuje problem kleszczy, do czasu wystąpienia chorób odkleszczowych. Nie zapominajmy, że kleszcz może przejść z psa na człowieka. W szczególności, gdy śpimy ze zwierzętami w łóżku. Narażone nimi są również dzieci. Choroby przenoszone przez kleszcze są bardzo poważne, a nawet mogą prowadzić do śmierci. Jednakże odpowiednia profilaktyka pozwala na normalne funkcjonowanie i obronę przeciw tym pasożytom. Można stosować środki dla psów odstraszające kleszcze takie jak:

Można również stosować tabletki, które powodują zabicie kleszcza, gdy ten wbije się w skórę psa (tabletka nie odstrasza kleszczy, dlatego pies może je przynosić do domu). U każdego psa inna metoda profilaktyki będzie skuteczna. Nie ma złotego środka w walce z kleszczami, ale pamiętajmy, aby zabezpieczać nasze psiaki przed niechcianymi pasożytami. Oczywiście nie każdy kleszcz przenosi chorobę, ale ze względu na bardzo dużą ich populacje tendencje do zachowań się zwiększają.

Kleszcz na psie – jak go rozpoznać?

Kleszcze mają różne barwy – od ciemnobrązowego koloru do jasnobrązowego, czasami samice spotykane są z elementami czerwieni. Dużo łatwiej będzie dojrzeć kleszcza na psie z jasną okrywą włosową. U psów z ciemną sierścią będzie to trudniejsze zadanie. W pierwszych godzinach kleszcze bardzo przemieszczają się po ciele psa, aby znaleźć odpowiednie miejsce do wbicia. Bardzo dobrą praktyką jest oglądanie psa po dłuższych spacerach, szczególnie gdy były to wycieczki po polanach, lasach czy wysokich trawach. Skórę psa należy monitorować po każdych dłuższych wyjściach. Jeśli na ciele psa został zauważony kleszcz, należy go jak najszybciej usunąć. Najlepsze do tego będą specjalne pęsety.

Kleszcz zaraz po wbiciu

Wbity kleszcz pozostaje już nieruchomy w danym miejscu, gdzie przechodzi on do pobierania pokarmu. Ślina kleszcza posiada środek, który znieczula miejscowo. Sprawia to, że ukłucie jest bezbolesne i bardzo często żywiciel nie zdaje sobie sprawy z obecności nieproszonego gościa. Kleszcz pozostanie na psie do momentu, aż będzie najedzony. Z początku kleszcz jest płaski, ale wraz z pobieraniem krwi zwiększa swoją objętość i staje się widoczny.

Kleszcz napojony krwią

Napitego kleszcza nie da się pomylić z niczym innym. Zwiększa on swoją objętość ciała kilkukrotnie. Jego wielkość może dojść nawet do 11-15 mm. W przypadku kleszcza, który się najadł, trzeba postępować bardzo ostrożnie. Nie chcemy, aby doszło do wyrwania kleszcza bez głowy, która pozostanie w skórze. Nie zawsze wbicie kleszcza powoduje infekcje bakteriami czy pierwotniakami, a dochodzi do tego zazwyczaj między okresem 12 a 24 godzin od momentu wbicia się kleszcza. Podczas żywienia patogeny opuszczają układ trawienny kleszcza i zarażają swojego żywiciela. Wtedy zaczynają być widoczne pierwsze objawy chorób odkleszczowych.

Kleszcz czy sutek?

Nawet wprawiona osoba może mieć problem w odróżnieniu kleszcza od sutka. Niektóre psy mają ciemne przebarwienia na sutkach, które mogą być mylące. Jednakże brodawka sutkowa jest zawsze miękka. Obawiając się, czy to jest sutek, można spróbować delikatnie podważyć paznokciem lub pęsetą ciało “kleszcza”. Ciało tych pasożytów jest twarde i dobrze wyczuwalne pod palcem. Nigdy nie wyrywajmy pasożytów, dopóki się nie upewnimy, że to na pewno nie znamię czy omawiany sutek.

jak wygląda kleszcz

Pies ma kleszcza – czy muszę iść do weterynarza?

W przypadku, gdy po usunięciu kleszcza doszło do komplikacji, czyli w skórze psa pozostanie jakaś część kleszcza, trzeba niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii lub gdy nie wiemy, jak wyjąć psu kleszcza. Po usunięciu kleszcza miejsce ugryzienia należy zdezynfekować, a następnie obserwować czy pies wykazuje objawy chorób odkleszczowych. Najczęściej występujące objawy chorób odkleszczowych u psów to:

W przypadku zaobserwowania pierwszych objawów choroby należy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii. Każda godzina może mieć kluczowe znaczenie dla psa. Również, gdy sami nie jesteśmy w stanie psu wyciągnąć kleszcza, wizyta u weterynarza będzie niezbędna. Zostawianie kleszcza w ciele psa będzie zwiększało prawdopodobieństwo wystąpienia groźnych chorób.

Jak wyjąć kleszcza samodzielnie?

Właściciele psów powinni wiedzieć, w jaki sposób wyciągnąć psu kleszcza. Jeśli nie wiemy, jak wyciągnąć kleszcza psu, możemy udać się do lekarza weterynarii, jednak nie jest to problemem, aby zrobić to samodzielnie w domu. Można to zrobić na kilka sposobów w zależności od dostępnego narzędzia. Starajmy się nigdy nie usuwać samymi palcami wbitego w skórę kleszcza. Poniżej przedstawiamy uniwersalną radę jak usunąć kleszcza:

  1. Ustaw narzędzie tak prosto jak to tylko możliwe, bezpośrednio nad kleszczem.
  2. Umieść czubek narzędzia jak najbliżej skóry jak to tylko możliwe. Nie szczyp całego kleszcza, bo może pęknąć lub się rozerwać, a aparat gębowy może utknąć w ciele zwierzęcia.
  3. Należy wyjąć kleszcza psu pionowo. Ranę należy zdezynfekować i obserwować czy nastąpią objawy chorób odkleszczowych.

Również można usunąć kleszcza psu pęsetą lub innymi narzędziami. Kleszcze nie powinno się obracać podczas wyciągania, ponieważ bardzo łatwo może dojść do jego rozerwania. Na rynku dostępne są również specjalne “kleszczarki”, które pomagają bardzo łatwo usunąć kleszcza.

pies ma kleszcza

Choroby odkleszczowe

Zarażone patogenami kleszcze przenoszą na swoich żywicieli niebezpieczne choroby odkleszczowe. Nie leczone choroby odkleszczowe dają szybko znaki. Gdy dojdzie do wyniszczenia organizmu i do nieodwracalnych zmian spowodowanych obecnością kleszcza, psu nie pozostają dobre rokowania. Nie zareagowanie w porę może przyczynić się nawet do śmierci zwierzęcia. Niestety kleszcz u psa powoduje choroby, które nie zawsze od razu dają objawy. Do najgroźniejszych chorób odkleszczowych należą babeszjoza, bolerioza, anaplazmoza granulocytarna oraz erlichioza.

Babeszjoza

Po ugryzieniu psa kleszcz może wprowadzić do organizmu gospodarza pierwotniaki z rodzaju Babesia canis. Gdy do krwioobiegu psa trafi pierwotniak, namnaża się on w błyskawicznym tempie wewnątrz krwinek czerwonych, prowadząc do ostrej anemii, niewydolności nerek i wątroby oraz leukopenii. Przebieg choroby jest bardzo szybki i objawia się apatią, osłabieniem, bólem związanym z poruszaniem się, niechęcią do jedzenia i picia. Często towarzyszy temu gorączka, bóle stawów, odwodnienie oraz blade błony śluzowe.

Borelioza

Spowodowana jest przez krętki Borrelia burgdorferi. Równie niebezpieczna i szybko postępująca choroba. Najczęściej zwierzę chore na boreliozę wykazuje ból przy chodzeniu, występują kulawizny, stany zapalne stawów, apatia, gorączka, zapalenie nerek, mięśnia sercowego czy nawet pęcherza moczowego. Dodatkowo występują zaburzenia neurologiczne tj. drgawki, agresja czy nagła zmiana zachowania.

Anaplazmoza granulocytarna

Wywoływana jest przez patogen Anaplasma phagocytophilum. Gdy drobnoustrój trafi do krwioobiegu psa, jego inkubacja trwa od 7 do 14 dni. Choroba ta powoduje apatię, gorączkę, brak apetytu, niechęć do poruszania, zapalenia stawów i kulawizny. Czasami również występuje biegunka, wymioty czy nawet kaszel i krwawienia.

Erlichioza

Do jej rozwoju dochodzi na skutek inwazji riketsji Ehrlichia. Bakterie po trafieniu do krwioobiegu psa atakują jego monocyty, trombocyty i granulocyty upośledzając funkcje komórek krwi. Pierwsze objawy są widoczne już po 7 do 21 dni od znalezienia w sierści psa napitego kleszcza. Erlichioza może objawiać się w trzech postaciach:

Profilaktyka umożliwia zmniejszenie ryzyka zakażenia chorobami przenoszonymi przez kleszcze. Objawy kleszcza u danego psa mogę się różnić od wyżej wymienionych. Jeśli tylko zauważysz jakąś zmianę w zachowaniu i samopoczuciu u swojego pupila po uprzednim znalezieniu kleszcza w sierści psa, udaj się niezwłocznie do lekarza weterynarii. Kleszcze zarażają psy niebezpiecznymi chorobami, które bardzo szybko mogą doprowadzić do śmierci pupila.

Źródła:

Podziel się Facebook