Pies w nauce Psi behawiorysta Z psem na codzień
Matylda Matusiak
5 września 2023

Kastracja psów i suk to temat, który budzi wiele kontrowersji. Z jednej strony, zabieg ten może przynieść wiele korzyści zarówno dla zwierząt, jak i dla ich właścicieli. Z drugiej strony, kastracja może mieć również negatywne skutki uboczne o których nie zawsze dużo się mówi. Wokół kastracji krąży bardzo wiele mitów, które postaramy się przedstawić w artykule. Dowiecie się, na czym polega kastracja psa i suki oraz kiedy ją najlepiej wykonać. Jest to zabieg, którego nie da się cofnąć, więc warto wspomnieć o dwóch stronach medalu. Nie promujemy zabiegu kastracji ani jego braku chcemy w artykule przedstawić tylko rzetelne dane na ten temat. Decyzję należy oprzeć o własne i psie potrzeby. Warto przed podjęciem decyzji zasięgnąć po szerszą opinię behawiorysty i lekarza weterynarii.

Definicja kastracji i sterylizacji

Utartym mitem jest to, że suczki się sterylizuje, a samce kastruje. Zarówno suki jak psy podaje się obu zabiegom. Sterylizacja i kastracja to dwa terminy często używane w kontekście kontroli rozrodu zarówno u psów, jak i suk, jednak różnią się istotnie pod względem przeprowadzanego zabiegu oraz efektów. Kastracja odnosi się do usunięcia gonad, czyli jąder i najądrzy u samców a u samic jajników i macicy. Proces ten prowadzi do przerwania produkcji hormonów płciowych, co wpływa na zmianę zachowań i zdrowia zwierzęcia. Z kolei sterylizacja odnosi się do podwiązania lub przecięcia jajowodów u suk, lub nasieniowodów u psów, pozostawiając jednocześnie narządy płciowe nietknięte. Sterylizacja ma na celu niedopuszczenie do zapłodnienia, tym samym uniemożliwiając rozmnażanie. Ten zabieg również ma na celu kontrolę populacji, ale nie wpływa na zachowania związane z hormonami płciowymi w tak dużym stopniu, jak kastracja. Tak więc różnica między kastracją a sterylizacją jest duża i kluczowo wpływa na zwierzę.

Istnieje także kastracja chemiczna polegająca na wszczepieniu pod skórę implantu, który stopniowo wydziela substancje hamujące produkcję hormonów płciowych. W rezultacie po ok. 6 tygodniach od wykonania kastracji pies staje się bezpłodny i nie odczuwa popędu seksualnego. Jest to zabieg odwracalny, gdyż po upłynięciu 6 do 14 miesięcy płodność powraca. Efekt jest zależny od wielkości psa i indywidualnych kwestii. Wiele osób rekomenduje sprawdzenie kastracji chemicznej przed wykonaniem zabiegu kastracji. Jednakże kastracja chemiczna ma wyłącznie na celu wpływanie na poziom hormonów płciowych, zabieg nie pozbawia psa narządów rodnych. Co za tym idzie – wpływa wyłącznie na jego płodność i popęd seksualny. Hormony są ograniczane, ale nadal wydzielane. Dlatego efekty po kastracji chemicznej nie są miarodajnym czynnikiem mówiącym o tym, jak pies będzie się odnajdywał po normalnym zabiegu kastracji.

Czy kastracja wpływa na zachowanie psa?

Wpływ kastracji na zdrowie i zachowanie psa może mieć różny efekt w zależności od osobnika. Charakter osobnika się nie zmienia, ale może zmniejszyć się jego pewność siebie i umiejętność odnajdywania się w różnych sytuacjach. Wynika to z faktu, że po zabiegu kastracji z organizmu psa znikają hormony płciowe, które odpowiadają za pewność siebie. Zmiany w zachowaniu po kastracji widać dopiero ok. 6 miesięcy od wykonania zabiegu, ponieważ hormony wyprodukowane przed kastracją psa jeszcze się “wypłukują” z organizmu oraz nie ma gonad, które by produkowały następne hormony. Psy, które były bardziej lękliwe przed kastracją, mogą po zabiegu uwypuklić te zachowania, nawet na tle agresji.

Kastracja będzie miała różny wpływ na zachowanie czworonoga i oczywiście nie w każdym wypadku będzie się wzmacniała lękliwość. Na pewno u samców po kastracji zmniejsza się popęd seksualny i mogą mieć mniejszą potrzebę wyszukiwania zapachów suczek. Aktywność zwierząt po zabiegu kastracji zostaje taka sama, pies ma nadal takie same potrzeby. Przez kilka pierwszych dni po kastracji zwierzę może być bardziej spokojne, ale potem aktywność wraca do normy. Kastracja nie wpłynie na to, że pies straci chęć do zabawy czy treningu, ale może być mu trudniej się odnaleźć w grupie innych niekastrowanych psów. Oczywiście poprzez wsparcie zwierzęcia i odpowiednią pracę w grupie możemy mu pomóc.

Mity na temat kastracji

Kastracja jest owiana wieloma mitami, również przekazywanymi przez lekarzy weterynarii. Jednakże bazując na badaniach fakty są inne.

Sama w sobie kastracja nie powoduje wyciszenia psa. Dlatego w przypadku, gdy pies jest reaktywny lub nie potrafi odpoczywać, należy go tego nauczyć i znaleźć przyczynę takiego zachowania. Kastracja nie jest szybkim rozwiązaniem problemu.

Kastracja nie jest lekiem na poradzenie sobie z agresją, szczególnie u samców. Zazwyczaj agresja jest podszyta lękiem, który będziemy wzmacniać pozbawiając psa hormonów płciowych, które odpowiadają za pewność siebie. U suk natomiast hormony płciowe odpowiadają za łagodność i opiekuńczość.

Niestety po kastracji psa mogą wystąpić pewne schorzenia, które wynikają z obniżonego poziomu hormonów płciowych w organizmie. Po zabiegu kastracji zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia problemów np. z tarczycą. Często okrywa włosowa jest gorszej jakości a metabolizm organizmu spowolniony.

Wiele osób popiera tę teorię, gdyż zmniejsza się ryzyko wystąpienia ropomaczicza u suk a u psów nie wzmocnienie popędu seksualnego. Jednakże hormony są niezbędne do prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego. Kastrację powinno się wykonywać w odpowiednim wieku.

Znaczenie moczem przez psy to normalna czynność, która występuje w repertuarze zachowań psów. Po kastracji może się zmniejszyć częstość znaczenia, ale nie zniknie.

Kopulowanie często wynika z emocji, a nie z popędu seksualnego. Kastracja nie zawsze pomaga w tego typu sytuacjach, ponieważ pies nadal nie radzi sobie z emocjami. Warto sięgnąć po konsultację u behawiorysty, aby poznać przyczynę takiego zachowania.

Wiele osób zniechęca się, że kastracja psów i suk jest niebezpieczna, gdyż może nieść wiele komplikacji pooperacyjnych. Zabieg kastracji jest znaną procedurą przez lekarzy weterynarii. Metody i narzędzia pozwalają na przeprowadzenie zabiegu z jak najmniejszym ryzykiem. Warto wykonać badania przed kastracją psa, aby mieć pewność, że będzie bezpieczny zabieg kastracji psa.

Kastracja nie jest drogim zabiegiem, nie kosztuje kilka tysięcy. Cena kastracji powinna mieścić się w przedziale 150-500 zł w zależności od wagi psa. W niektórych miastach są akcje wspierające kastrację i można dostać dotację.

Zalety kastracji

Przede wszystkim to nadrzędna zaleta, o której warto wspomnieć. Dzięki kastracji jesteśmy w stanie zmniejszać i stopniowo eliminować bezdomność zwierząt. Zwierzęta na wsiach i wolno żyjące lub często spuszczane bez kontroli powinny być poddawane kastracji w celu zmniejszania niekontrolowanego rozmnażania psów. Trwałe pozbawienie rozrodczości eliminuje bezdomne i bezpańskie zwierzęta.

Schorzenia narządów rozrodczych są bardzo częstymi chorobami dotykającymi nasze zwierzęta domowe. Badania potwierdzają, że u suk ryzyko raka listy mlecznej (sutka), jajników, macicy, pochwy czy rozrostu gruczołów okołoodbytowych drastycznie spada po kastracji. U suczek kastracja niweluje ryzyko ropomacicza, które jest bardzo niebezpieczną chorobą i szybko postępującą. Natomiast u psów medyczne korzyści kastracji to ochrona przed: rozrostem (przerostem) gruczołu krokowego (prostaty), zapaleniem prostaty, nowotworami jąder, rozrostem gruczołów okołoodbytowych, rozrostem gruczołu ogonowego, chorobami moszny, chorobami powrózka nasiennego. Ropomacicze i nowotwory narządów płciowych drastycznie spadają po kastracji.

Dla wielu suk cieczki są bardzo stresującym czasem i wpływającym mocno na samopoczucie psychiczne. Często po cieczkach dochodzi do ciąż urojonych, które pomimo stosowania farmakologii nie zawsze ustępują. Ciąże urojone często prowadzą do przerostu gruczołów listwy mlecznej i w efekcie doprowadzenie do zmian rakowych. Suki podczas ciąż urojonych mogą przejawiać wiele zachowań behawioralnych, które mogą być problematyczne dla opiekunów.

U samców drastycznie spada popęd seksualny, który przyczynia się do występowania ucieczek u psów. Także psy są mniej sfrustrowane zapachem suk w czasie rui, szczególnie gdy żyją w dużym zagęszczeniu, w mieście. Dla wielu psów praca przy zapachach suki jest bardzo rozpraszająca i nie są w stanie skupić się na pracy. Właściciele widzą pozytywny wpływ kastracji na zachowanie psa pod kątem popędu seksualnego.

Gdy poziom hormonów płciowych wyraźnie się zmniejsza u samców, również zmieszają się typowe samcze zachowania po kastracji. Kastrowane samce są mniej chętne do rywalizacji, ale może też to wynikać ze zmniejszonej pewności siebie. Może zmniejszyć się częstotliwość znaczenia moczem i kałem, wspinania się i ruchów kopulacyjnych (jeśli wynikały z popędu seksualnego). Kastracja może zmniejszyć zachowania agresywne, jeśli wynikają one z wysokiego poziomu testosteronu u psa.

Wady kastracji

Przez dużo mniejszą ilość hormonów płciowych w organizmie zwierzęcia jest zwiększone ryzyko niedoczynności tarczycy, schorzeń układu kostnego, nowotworów dróg moczowych, zmniejszenie masy mięśniowej czy innych schorzeń. Hormony są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania każdego organizmu.

Często brak hormonów płciowych prowadzi do zwiększonego ryzyka wystąpienia otyłości i cukrzycy. Po kastracji warto kontrolować dawkę pokarmową i utrzymywać odpowiedni poziom aktywności.

Hormony płciowe również odpowiadają za jakość sierści. U niektórych psów w szczególności ras długowłosych często sierść bardziej przypomina sierść szczeniąt. Czyli występuje więcej puchu, włos jest matowy i skłony do kręcenia.

U samców dużo bardziej widoczne, ponieważ testosteron występuje u psów na wyższym poziomie niż u suk (tak jajniki również produkują testosteron, ale w małej ilości). Psy, które były wcześniej lękliwe po kastracji mogą się uwypuklić lęki, a nawet przejść w zachowania agresywne. Pies, który przejawiał agresję na tle lękowym, to po kastracji problem nie zniknie. Przed zdecydowaniem się na zabieg warto sięgnąć o opinię behawiorysty.

Problem dotyka od 3% do 20% suk po kastracji, problem pojawia się około do 3 lat po wykonaniu zabiegu. Zwierzę mimowolnie oddaje mocz. W szczególności narażone są suki, psy o małej masie ciała lub nadwadze, a także psy, które zostały poddane zabiegowi przed osiągnięciem dojrzałości płciowej.

Czy zabieg kastracji jest konieczny?

Czy warto kastrować psa? To czy kastracja jest potrzebna, zależy od Was i waszych przekonań. W kontekście bezdomności zwierząt i braku kontroli ich rozmnażania kastracja psów i suk jest kluczowa do zmniejszenia tego problemu. Każdy z nas powinien zrobić listę za i przeciw dzięki której będzie mógł ustalić, czy warto podać psa kastracji. Jest wiele osób, które żałują tego zabiegu, ale jest równie duża część osób, które nie wyobrażają sobie nie wykastrować psa. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji warto sięgnąć opinii behawiorysty pod kątem emocjonalnym psa oraz lekarza weterynarii pod kątem zdrowotnym. Na pewno warto przemyśleć kastrację psa.

Jaki jest najlepszy czas na kastrację?

Kiedy zdecydujecie się wykastrować swojego pupila najlepiej to zrobić w odpowiednim momencie. Zbyt wczesna kastracja może spowodować, brak odpowiedniego dojrzewania psychicznego i fizycznego. Hormony płciowe są niezbędne do prawidłowego rozwoju i odnajdywania się w grupie społecznej. Młody pies pozbawiony hormonów może nie odnajdywać się w niektórych sytuacjach. Tak jak u ludzi hormony odgrywają kluczową rolę w okresie nastoletnim. Psy uczą się nowych kompetencji społecznych i hormony są im do tego niezbędne. Natomiast z punktu fizycznego psy do prawidłowego wzrostu kośćca potrzebują hormonów płciowych, w szczególności rasy duże i olbrzymie. Czasem nawet lepiej poczekać do 2 roku życia, aby pies osiągnął prawidłową wielkość i masę ciała. Przedwcześnie wykastrowane osobniki są mniejsze od swojego niekastrowanego rodzeństwa.

źródła:

https://www.estibri.pl/zalaczniki/wczesna_kastracja_kotow/2006_04_wczesna_kastracja.131124115639.pdf?fbclid=IwAR1bTjXqA5Spnjt5EYCIRfewHUBeibnYzAmpNTc-BhmBNeN_aVCcaV9n22M

https://agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-6830d0a1-9efb-446d-9a37-27f3896a7517?fbclid=IwAR032-AwHN_hxUL3ZlIozG3U2jxQt44OvMjV8Bux3pNCZk6ADrCRSQv5MnI

Podziel się Facebook