Porady, pomysły, wskazówki Z psem na codzień
Małgorzata Wróbel
12 listopada 2023

Psia komunikacja: modne hasło, ale co dalej? Język ciała psa i czytanie psich sygnałów to klucz do zrozumienia psich emocji. Poznaj najważniejsze sygnały, naucz się je rozpoznawać i rozumieć a świat twojego pupila przestanie być tajemnicą!

Temat komunikacji psów coraz szerzej pojawia się w mediach społecznościowych, książkach czy webinarach dla opiekunów. Ciekawią nas najważniejsze sygnały, konkretne psie zachowania oraz psie emocje. Jak je zrozumieć? W naszych ludzkich relacjach stawiamy na rozmowę i wzajemne słuchanie. Możliwość dzielenia się przemyśleniami, uczuciami czy wrażeniami pomaga nam tworzyć mocne więzi. Jak więc zrozumieć potrzeby naszego psa, skoro ma zupełnie inny sposób komunikacji?

Jak komunikują się psy?

Psy ciągle komunikują się z nami, choć nie używają słów. Zamiast tego wyrażają się za pomocą gestów, spojrzeń, mimiki pyska i napięcia mięśni. Co ciekawe, jedno konkretne zachowanie może mieć różne znaczenia w zależności od kontekstu, a pod powierzchnią tego zachowania kryją się różne emocje. Gdy zaczniemy bardziej uważnie obserwować zachowanie naszych psów, zauważymy wiele subtelnych sygnałów, które wcześniej mogły nam umknąć. To otwiera przed nami możliwość odczytania tych znaków i nawiązania komunikacji w ich własnym, psim języku. Dzięki temu będziemy w stanie budować bardziej pełne i trwałe relacje, oparte na zrozumieniu i empatii.

Analiza zachowania psa stanowi długotrwałą pasję Zosi i Wojtka. Zdolność do rozumienia znaczenia sygnałów oraz emocji, które nimi kierują, jest kluczem do budowy trwałych relacji z psami opartych na wzajemnym zaufaniu i empatii.

Sygnały uspokajające

Temat związany z komunikacją z psem, bardzo mocno spopularyzował się w naszym kraju dzięki książce autorstwa Turid Rugass – “Sygnały uspakajające. Jak psy unikają konfliktów”. Od tamtej pory postęp naukowy w kwestii analizy komunikacji psów mocno się rozwinął, więc niektóre z informacji zawartych w książce są już nieaktualne, nadal jednak jest to dobra pozycja do nauki podstaw. Jest bogato ilustrowana i jako pierwsza poruszała aspekty języka ciała psów, wskazując na psie sygnały, którymi psy chcą obniżać napięcie np. przy spotkaniu z drugim psem. Dzięki czytaniu psich sygnałów można zauważyć zachowania, które mogłyby prowadzić do konfliktu lub agresywnych zachowań. Analiza psich zachowań ukazana jest poprzez to, w jaki sposób pies obraca głowę, oblizuje się czy używa ciała. Spopularyzowała określenie sygnały uspokajające i przypisała je do konkretnych psich zachowań. Oczywiście współcześnie wiemy, że tak sztywne rozumienie psich emocji czy sygnałów mocno ogranicza. Pisząc czy opowiadając o psach staramy się wskazywać na indywidualne podejście, obserwację i poznanie psa. Same gesty czy odruchy takie, jakie oblizywanie się w sytuacji stresowej u psa, czy skubanie włosów przez daną osobę nie musi być przecież intencjonalne, może być zwykłym odruchem a zrozumienie, co kryje się pod odruchami, jest zdecydowanie ważniejsze.

Jeśli chcesz poznać sygnały uspokajające a co najważniejsze nauczyć się co się za nimi kryje i jakie komunikaty wysyła twój pies zajrzyj do naszej nowej książki “Dekoder psów”, w której zdradzamy sekrety psiej komunikacji.

Psie sygnały

Alexa Capra, druga autorka, którą tu przywołujemy, stworzyła etogram psa dzieląc zachowania na grupy. Zachowania społeczne u psów skupiają się przede wszystkim na zachowaniach demonstracyjnych, których celem jest imponowanie drugiemu osobnikowi oraz wyrażanie swojej pozycji w danej interakcji. Mówiąc o zachowaniach demonstracyjnych, odnosimy się do sytuacji, w których jeden osobnik stara się lepiej poznać drugiego, co stanowi zdecydowany kontrast wobec zachowań agonistycznych, których celem jest albo usunięcie, albo zwiększenie dystansu między nimi. W związku z tym pierwszą grupą zachowań są zachowania demonstracyjne, podczas gdy drugą grupą stanowią zachowania agonistyczne, w tym również zachowania agresywne. Zachowania agonistyczne obejmują znacznie szerszy zakres zachowań niż tylko te agresywne, ale także one są częścią tej kategorii. Celem tych zachowań jest zwiększenie dystansu między osobnikami.

Trzecią grupą zachowań są zachowania związane ze stresem, lękiem i deeskalacją, które działają instynktownie. Jeśli pies jest zestresowany, zaczyna oddychać ciężko, mruży oczy, często nie jest to intencjonalne zachowanie, lecz wynika z naturalnych odruchów u psów. W takich sytuacjach pies może być zestresowany lub czegoś się bać. Często zachowania służące deeskalacji polegają na obniżeniu intensywności zachowań drugiego osobnika, zazwyczaj zachowań demonstracyjnych lub agonistycznych. Zachęcamy do zapoznania się z publikacją Alexy Capry, dostępnej zarówno dla osób zawodowo zajmujących się psami, jak i pasjonatów komunikacji z nimi. To cenne źródło informacji na ten temat.

Najczęstsze sygnały psów i ich interpretacja

Machanie ogonem, często postrzegane jako wyraz radości przez opiekunów, nie jest jednoznacznie związane z konkretną emocją. To po prostu oznaka pobudzenia u psa. Zaniepokojenie, strach lub stres można zauważyć, obserwując postawę ciała psa—czy ogon jest uniesiony, czy opuszczony, jak jest ustawiona głowa i jak porusza się zwierzak. Oczywiście, merdanie ogonem może występować w chwilach radości, na przykład, gdy wracamy do domu i pies nas entuzjastycznie witający ukazuje swój stan rozluźnienia, utrzymując długi kontakt wzrokowy i machając ogonem swobodnie. W takich sytuacjach mimika pyska jest miękka, bez napięcia skóry czy mięśni.

Lizanie to kolejny gest, który psy wykorzystują w różnych kontekstach. Chociaż pies może lizać obce osoby jako oznakę sympatii, może to również służyć jako sposób na odsunięcie kogoś od siebie. Kluczowe jest zrozumienie kontekstu sytuacji. Na przykład, pies leżący obok nas na kanapie może zacząć nas lizać w ramach wyrażenia uczuć lub jako formy relaksu. Ważne jest, aby zauważyć, czy jest to przyjemny i wzajemny moment dla obu stron.

Skakanie, z kolei, często jest postrzegane jako wyraz radości, ale może mieć różne znaczenia. Może być miłe w celu powitania, ale również może służyć jako sposób na utrzymanie dystansu, zwłaszcza gdy skok jest nieprzyjazny. Kontekst i obserwacja zachowania psa są kluczowe do zrozumienia intencji. Skok przy powrocie do domu może być przyjazny, z rozluźnionym ciałem psa i przedłużanym zachowaniem. Skakanie może także sygnalizować potrzebę zatrzymania obiektu lub osoby, lub wyrażać pragnienie zaznaczenia terytorium.

Analizowanie psiej komunikacji staje się znacznie bardziej skomplikowane, gdy zaczynamy bacznie przyglądać się kontekstowi, w jakim pies wykazuje konkretne zachowanie. Dzięki temu możemy przyporządkować je do konkretnych sytuacji i z pewnym stopniem przewidywalności, zrozumieć podstawy motywacji tego zachowania. Na przykład machanie ogonem przez psa nie zawsze ma jednoznaczne znaczenie. W jednej sytuacji może wyrażać zaniepokojenie, podczas gdy w innej radość—wszystko zależy od kontekstu i emocji towarzyszących danemu momentowi. Dlatego kluczową umiejętnością jest zrozumienie języka ciała psa i unikanie uogólnień w interpretacji zachowań.

Psie emocje

Psi świat to fascynujący obszar obserwacji i komunikacji. Psy są mistrzami czytania naszych gestów i zachowań, zwłaszcza podczas spacerów. Wydaje się, że komunikacja werbalna to tylko część tego, co się dzieje między człowiekiem a psem. Możemy spróbować przetestować to podczas spaceru, prawda? Zwierzęta są niezwykle wyczulone na sygnały niewerbalne, więc obracanie się w kierunku może być dla nich jak czytanie otwartej księgi.

Warto też zauważyć, jak często ludzie nie zwracają uwagi na sygnały, które psy wysyłają. W przestrzeni miejskiej, gdzie psy mogą spotykać się z wieloma obcymi ludźmi, ludzie czasami nie zauważają, że pies może nie być zainteresowany interakcją. Ważne jest, aby szanować ich przestrzeń i zrozumieć, kiedy potrzebują trochę dystansu. To świetna rada dla każdego, kto ma psa lub po prostu kocha obserwować fascynujący świat psich interakcji!

Sygnały w komunikacji psa

Oto kilka punktów, które warto uwzględnić, obserwując reakcje psa i pomagając mu unikać stresujących sytuacji:

  1. Zwalnianie tempa: Jeśli pies zwalnia kroku na widok innego psa, może to świadczyć o niepewności lub stresie.
  2. Zastyganie: Pies, który nagle przestaje się poruszać, może sygnalizować, że zauważył potencjalne zagrożenie i chce ocenić sytuację.
  3. Intensywne wpatrywanie się: Skoncentrowany wzrok może oznaczać, że pies analizuje sytuację i może być przygotowany do reakcji.
  4. Napięcie ciała: Jeśli pies napina się, to może być znak, że czuje się nieswojo i jest gotowy do ewentualnej obrony.
  5. Przyspieszony oddech: Zmiana tempa oddechu może świadczyć o zwiększonym poziomie stresu u psa.
  6. Inne sygnały stresu: Szukaj również innych oznak, takich jak ogon opuszczony lub między nogami, uszy przyklejone do głowy, czy wymioty, które mogą wskazywać na dyskomfort.

Aby pomóc psu uniknąć trudnej sytuacji:

  1. Zmiana kierunku marszu: Jeśli zauważysz te sygnały, odwróć się całym ciałem w przeciwnym kierunku, dając psu sygnał, że zmiana trasy jest bezpieczna.
  2. Zachęcaj do podążania: Delikatnie zachęć psa do podążania za Tobą, używając pozytywnego tonu głosu i ewentualnie nagrody, aby zbudować pozytywną reakcję na zmianę kierunku.
  3. Unikaj kroczenia na wprost zagrożenia: Unikaj bezpośredniego konfrontowania się z potencjalnym zagrożeniem, ponieważ może to prowadzić do konfliktu, który pies starał się unikać.

Rozumienie tych sygnałów i reagowanie z empatią może znacznie poprawić jakość spacerów i relacji między psem a właścicielem.

Komunikacja z psem

Ludzie, spotykając się, często ruszają na siebie prosto, wyciągając ręce do uścisku w geście powitania. W psim świecie taki sposób inicjowania kontaktu byłby dość nietypowy i potencjalnie stresujący. Patrząc na to, jak psy komunikują się ze sobą, możemy zauważyć, że te społecznie kompetentne podchodzą do siebie z większym spokojem, często omijając siebie łukiem i pozostawiając ślady zapachowe.

Warto o tym pamiętać, zwłaszcza prowadząc psa na smyczy. Zamiast wymuszać bezpośrednie podejście, pozwól swojemu pupilowi wybrać bardziej subtelną formę kontaktu, może to pomóc długa smycz, która zapewnia więcej swobody. Nawet mijając innych spacerowiczów na wąskim chodniku, można lekko obrócić ciało na zewnątrz, dając psu odrobinę więcej przestrzeni. Ten drobny gest może być pomocny dla psów, które czują się nieswojo w gwarnym otoczeniu miejskim.

Podstawy analizy zachowania

Przez lata sami kontynuujemy proces nauki języka psiego. Cały czas odkrywamy coś nowego i chcemy się naszymi odkryciami dzielić! Dlatego zapraszamy Was do fascynującego świata psiej komunikacji, który staraliśmy się kompleksowo i przystępnie przedstawić w tym kursie – poznaj nasz kurs analizy komunikacji psów.

Dzięki kursowi poznasz mnogość psich sygnałów oraz wyczulisz swoje oko na ich odczytywanie. Składa się on z lekcji teoretycznych, tłumaczących podstawowe zagadnienia i praktycznych webinarów, gdzie omawiamy realne przypadki interakcji na linii pies-pies i pies-człowiek. Pokazujemy w nich jak dane sytuacje czy interakcje można interpretować i jak pomóc psu, który znajdzie się w trudnym dla siebie położeniu.

Czego się dowiesz? 

Podziel się Facebook