Zaloguj się
Na każdym etapie życia psa towarzyszą mu rozproszenia. W czasie szkolenia psów jesteśmy w stanie osiągnąć wysokie skupienie na przewodniku pomimo rozproszeń, dzięki odpowiedniemu stopniowaniu bodźców, które psa dekoncentrują. Nauka danego zachowania to proces, który musimy wypracować, aby działał w różnych sytuacjach, zarówno w znanej psu okolicy, jak i w parku czy na łące. Często pracę zaczynamy w jałowym środowisku, jakim jest domowe zacisze. Psy bardzo szybko są w stanie opanować nowe umiejętności, wykonują je bardzo chętnie i dokładnie. Problem zaczyna się, gdy do psa dochodzą różne rozproszenia, czyli wychodzimy na spacer, gdzie dużo się dzieje. Nasz podopieczny nie jest w stanie się skupić na hasłach wypowiadanych przez przewodnika. Jak temu zaradzić? Jak pracować z rozproszeniami?
Czym jest praca w rozproszeniach?
Rozproszenia towarzyszą zwierzęciu od dnia jego narodzin, dlatego tak kluczowym elementem jest nauczenie psa radzenia sobie z nimi. Rozproszeniami są wszelkie bodźce dochodzące do psa, które powodują u niego dezorientację i wybicie z rytmu pracy. Poprzez trening jesteśmy w stanie wypracować i nauczyć psa reagowania na dane polecenia pomimo wielu interesujących go rzeczy. Kluczem do efektywnego trenowania psa pomimo rozproszeń jest odpowiednia motywacja, stopniowe zwiększanie poziomu trudności oraz przepracowanie wielu powtórek, aby utrwalić (zgeneralizować) dane zachowanie.
Często właściciele są sfrustrowani, gdy psy nie chcą wykonywać ćwiczeń na placu szkoleniowym, pomimo że w domu robią je bez problemu. Wynika to z tego, że dla czworonoga w nowym miejscu jest za dużo bodźców, które nie pozwalają mu się skupić na treningu lub jego motywacja na opiekuna i wspólną zabawę jest zbyt niska.
Psy żyjące w zgiełku miasta są wystawione na działanie większej ilości rozproszeń niż psy, które mieszkają na obrzeżach miast czy wsiach. O tym również trzeba pamiętać pracując z psem. Mówiąc o rozproszeniach, trzeba zaznaczyć, że dla każdego psa dużym rozproszeniem może być kompletnie inna rzecz. Dla danego osobnika wybiciem może być szybko poruszająca się osoba czy pies a dla innego ruszającą się trawa na wietrze. Dlatego w treningu plan pracy trzeba dostosować do danego psa.
Dlaczego ważna jest praca w rozproszeniu?
Jeśli nauczymy psa pracować w rozproszeniach, jest on w stanie skupić się na przewodniku i efektywnie wykonywać zadania w każdych warunkach. Szkolenie psa daje nam możliwość zbudowania relacji oraz wprowadzenie podstaw do dalszej pracy. Psu mniej reagującemu na bodźce zewnętrzne będzie łatwiej się wyciszyć oraz słyszeć ewentualne polecenia od przewodnika. Dużo przyjemniej jest wybrać się do kawiarni z psem, który bez problemu położy się przy stoliku i będzie odpoczywał niż z psiakiem, który reaguje na wszystkie bodźce np. na kelnera, innych gości czy pojawiające się odgłosy. Nauczenie pracy w rozproszeniach psa to przede wszystkim jego bezpieczeństwo! Jeśli pies będzie umiał reagować na polecenie, może go to czasem uchronić przed niebezpieczną sytuacją.
Dodatkowo zacznie realizować swoje naturalne potrzeby, ponieważ możemy się zdecydować na spuszczenie psa ze smyczy w celu swobodnej eksploracji czy interakcji z innym psem (w miejscach do tego przeznaczonych). Także na linii opiekun-pies nie ma frustracji związanej z ciągłym brakiem reagowania na hasła. Pies rozproszony nie będzie wykonywał poleceń, dlatego też obowiązkiem właściciela jest nauczenie psa takiej pracy. Reagowanie psa na hasła, daje opiekunowi zaufanie i pewność, że potrafi wpłynąć na swojego pupila. Podczas treningu z psem opiekun uczy się jego potrzeb, komunikacji i motywacji co wpływa na zbudowanie lepszej relacji.
Praca z psem w rozproszeniu – od czego zacząć?
Zanim zaczniemy pracę z rozproszeniami u psa, musi być zrealizowana potrzeba bezpieczeństwa, czyli pies ma wiedzieć i czuć, że nic mu nie zagraża. Jak chcemy nauczyć psa komendy, musimy wiedzieć, że czuje się dobrze podczas treningu. Zestresowany pies nie będzie w stanie efektywnie się uczyć. Dlatego też warto zadbać o odpowiednią socjalizację, która wpływa na to, że pies odnajduję się dobrze w danym środowisku. Przed samą nauką haseł czy komend musimy nauczyć się nagradzać psa. Jest to bardzo ważny aspekt, aby pies miał motywację do pracy. W związku z tym warto wdrożyć u psa sygnał nagrody. Jest to hasło, które zwiastuje psu nagrodę i zaznacza, kiedy poprawnie wykonuje ćwiczenie np. “yes, tak” (sygnałem nagrody będzie również kliker). To hasło będzie bardziej porządkowało trening oraz pomagało zwierzęciu w zrozumieniu, jakie zachowanie jest przez nas pożądane. Pies będzie chciał powtarzać zachowanie, które przynosi mu korzyść, czyli nagrodę. Jeśli byśmy nagradzali psa smakołykami zbyt często bez zaznaczania zachowania, nie zrozumiałby hasła. Jeśli nie będziemy dawali psu klarownych sygnałów podczas treningu, będzie on sfrustrowany i niechętny do dalszej pracy.
Często pies widzi człowieka, ale nie reaguje, gdy jest np. przywoływany. Może wynikać to z niskiej motywacji do pracy. Również ten aspekt należy wypracować, aby pies chętnie wchodził z nami w trening. Można długo uczyć psa danego hasła, ale wysoka motywacja do pracy znacznie przyspieszy ten proces. Utrzymanie uwagi psa podczas treningu można osiągnąć poprzez ciekawe wydawanie nagrody, odpowiednią intonację pochwał czy nagradzanie psa atrakcyjnymi smaczkami albo ulubioną zabawką. Również to, jak wołamy psa ma znaczenie, ponieważ psy doskonale czują nasze emocje i ton głosu.
Etapy nauki komend w rozproszeniu.
Większość osób zaczyna pierwszy etap nauki psa w mieszkaniu/domu, czyli w miejscu, gdzie jest bezpiecznie i mało rozproszeń. Problem zaczyna się, gdy te same polecenia próbujemy wyegzekwować od psów na spacerze, wtedy nagle okazuje się, że nie działają. Kluczem w treningu psów jest stopniowe zwiększanie rozproszeń. Jeśli pracę przeniesiemy z mieszkania od razu do ruchliwego parku, sukces może być znikomy.
Naukę danego hasła psa musimy zacząć w spokojnych warunkach, gdzie będzie mógł się skupić i zrozumieć dane hasło. Nauka zachowania jest procesem, w którym stopień trudności powinien być zwiększany poprzez małe kroczki. Można porównać do naszej edukacji, uczymy się przez kilka lat od nauki pisania liter do pisania obszernych i rozbudowanych prac.
Psy też się uczą stopniowo, dzięki czemu zdobywają odpowiednie kompetencje. Na każdym z etapów nauczania staramy się wypracować, chociaż mały sukces. Jeśli go nie ma, jest to dla nas jasny sygnał, że nie możemy zwiększać poziomu trudności rozproszeń, bo pies nie jest jeszcze na to gotowy.
Niektóre psy będą potrzebowały więcej czasu na konkretnym poziomie, a inne załapią wszystko w mig! Jest to kwestia indywidualna oraz zależna od motywacji danego osobnika. Oczywiście rolą opiekuna jest odpowiednie aranżowanie środowiska, aby psu łatwiej byłoby osiągnąć sukces. Gdy pies ma opanowane hasła, warto przenieść ćwiczenia na dwór. Pamiętaj jednak, aby zaczynać od spokojnych, zielonych przestrzeni, gdzie mało co się dzieje. Psu będzie dużo łatwiej się skupić na hasłach od przewodnika. Dopiero następnie staramy się dokładać różne rozproszenia czy to pochodzące od nas, czy od środowiska. Psy mają również ograniczone możliwości i czasami, gdy jest zbyt wiele bodźców, może dojść do przebodźcowania psa, przez co nie będzie w stanie się skupić. Trzeba mierzyć zamiary na siły.
Pokażę Ci, krótki schemat jak uczyć psa krok po kroku leżenia w rozproszeniach:
1) Naucz psa sygnału nagrody.
2) Zacznij od opanowania leżenia w mieszkaniu. Naucz psa tego hasła bez rozproszeń.
3) Zacznij stopniowo wprowadzać naukę tego hasła na dworze, w spokojnym, cichym miejscu.
4) Na spacerach zacznij pracę od rozproszeń pochodzących od Ciebie, czyli ruch Twojego ciała czy odchodzenie od psa na kilka kroków.
5) Następnie wprowadzaj rozproszenia pochodzące od środowiska, czyli pracowanie w miejscu, gdzie przechodzą ludzie lub biegają w oddali inne psy.
6) Stopniowo wprowadzaj w treningu rozproszenia większe niż były wcześniej. Jeśli pies nie daje rady, wróć do poprzedniego etapu.
7) Łącz wszystkie kryteria, czyli rozproszenia ze środowiska i pochodzące od opiekuna, również kryterium czasu i dystansu.
Tutaj małym krokiem do osiągnięcia celu będzie wytrwałość i konsekwencja w przeprowadzanym szkoleniu psów. Pies psu nierówny, każdy jest inny, dlatego podczas trenowania psa skupiamy się w pierwszej kolejności na jego potrzebach. Zalewanie psa kolejnymi elementami treningu, gdy nie opanował jeszcze poprzednich, będzie prowadziło do braku sukcesu. Wielu opiekunów psów chce przeskakiwać następne etapy w czasie szkolenia psów. Trening z psem wymaga czasu i cierpliwości. Jeśli nadal nie wiesz, jak poradzić sobie w pracy z rozproszeniami zapraszamy Cię na kursy do naszego Psiedszkola!
