Jak widzi pies?

Kto z nas nie chciałby choć raz zobaczyć, jak wygląda świat widziany okiem psa? Możliwość zagłębienia się w ten fascynujący i niezwykle ważny zmysł, to świetna okazja, by jeszcze lepiej zrozumieć naszego, psiego pupila. Poznaj tajemnice psiego widzenia kolorów, przyjrzyj się budowie oka i dowiedz się jak szkolić niewidomego psa.

Budowa psiego oka

Pies jako drapieżnik ma bardzo wyczulony wzrok na wszelkie zmiany ruchu. Psie oko nie widzi w tak szerokim zakresie barw, jak człowiek, ale ma wyczulony wzrok na każdą zmianę w otoczeniu. Pole widzenia psa jest szersze i większe a nasz pupil nastawiony jest na zauważanie i namierzanie nawet najmniejszego ruchu. Jak tłumaczy lek.wet. Maria Zaczek, w internecie znana jako @WeteryMaria prowadząca konto dla opiekunów i lekarzy weterynarii – Dzięki badaniom wiemy, że anatomicznie siatkówka oka psów jest zbliżona w budowie do siatkówki ludzkiej. Psy podobnie jak my mają komórki odpowiedzialne za odbieranie bodźców wzrokowych i posiadają na siatkówce zarówno czopki i pręciki. Różnica jest taka, że w siatkówce ludzkiej więcej jest stożków, czyli komórek odpowiedzialnych za odbieranie koloru i ostrości. U psów przeważają światłoczułe pręciki, które pomagają widzieć w przyciemnionym świetle i obserwować ruch. Dlatego właśnie psy lepiej niż stacjonarne obiekty zauważają, gdy coś się porusza. Psy dzięki innemu rozstawieniu oczu mają też lepszy wzrok peryferyjny i kąt widzenia. U większości osobników jest on szerszy niż u ludzi.

Psy więc szybciej i lepiej uczą się haseł optycznych niż słownych. Dużo prościej jest nauczyć pupila hasła “siad” na znak otwartej dłoni niż na samo słowo “siad”. Psy doskonale pracują na hasłach wizualnych. Weźmy taką dziedzinę psiego sportu jak szkolenie psów myśliwskich (konkretnie psów aportujących) – jeśli pies aportujący jest kilkaset metrów od swojego przewodnika, który na dźwięk gwizdka zatrzymuje psa i wysyła w lewą albo prawą stronę, pokazując kierunek jedynie gestem ręki, nam byłoby trudno z tej odległości określić kierunek, a pies doskonale widzi, wychwytuje i reaguje, biegnąc w dobrą stronę. Psi wzrok jest wyczulony na nasze ruchy i czasem nawet nie zdajemy sobie sprawy czy nasz pupil reaguje na mowę ciała, czy na słowa, które do niego kierujemy.

Czy psy rozróżniają kolory?

Opiekunów od zawsze fascynuje temat, które kolory widzi pies? W internecie mnóstwo jest wizualizacji, obrazków czy filmików, które mają nam przybliżyć świat widziany okiem naszego czworonoga – Starym, ale ciągle powtarzanym mitem jest, że psy widzą świat czarno-biały. Badania pokazują, że psy jak najbardziej rozróżniają kolory, chociaż nie w tej samej palecie barw co ludzie. Psy widzą kolory ze spektrum od żółto-zielonego do niebieskiego i fioletowego, natomiast nie rozróżniają koloru czerwonego i zielonego, trochę podobnie do ludzi, którzy są daltonistami – wyjaśnia lek. wet. Maria Zaczek.

Jako opiekunowie powinniśmy wziąć pod uwagę, jakie barwy widzi pies i dobierać akcesoria tak by były dla naszego psa komfortowe w użytkowaniu jednakowo podczas szkolenia czy zabawy. Jak różnice widzenia kolorów pomiędzy opiekunami a ich psami wpływają na codzienne życie? Jak wyjaśnia Maria Zaczek – Z tego względu może być ciężko nauczyć psa odróżniać zabawki w kolorach żółtym, zielonym, czerwonym i pomarańczowym tylko ze względu na ich kolor. Może to też utrudniać odnalezienie obiektów, które dla psa mają podobny kolor – jak czerwona piłka leżąca w trawie. Także u psów przewodników odróżnianie zielonego i czerwonego światła nie może być oparte na kolorze. Co ciekawe, psy wydają się mieć szerszą gamę kolorów zbliżonych do szarego i są w stanie odróżnić odcienie tego koloru nierozróżnialne dla ludzkiego oka!

Jak psy widzą w ciemnościach?

Budowa psiego oka kryje jeszcze niejedną tajemnicę. Jedną z nich jest, w jaki sposób w nocy widzi pies? – Psy widzą po zmroku o wiele lepiej niż ludzie, a to dzięki obecności większej ilości światłoczułych pręcików oraz specjalnej warstwie gałki ocznej zwanej tapetum lucidum. Jest to struktura, która działa, jak lustro odbijając wielokrotnie nawet malutkie ilości światła i pomagając psom widzieć przy ograniczonym świetle, ale nie w zupełnej ciemności. Dla większości psów nawet mała ilość światła latarni czy księżyca będzie wystarczająca, żeby widzieć bardzo wyraźnie i o wiele lepiej niż my – to kolejna ich przewaga nad ludźmi – odpowiada prowadząca profil @WeteryMaria. Zwraca również uwagę, by obserwować psich seniorów – Gdy starszym psiakom pogarsza się wzrok zwykle pierwszy objaw, który można zauważyć to właśnie to, że zaczynają gorzej widzieć po zmroku i mogą potrzebować dodatkowego źródła światła, żeby widzieć wyraźnie.

Najczęstsze choroby wzroku u psów

Zauważyliśmy, że nasz pies mruży, łzawi lub ma zaczerwienione oczy? Może macie wrażenie, że wasze psy widzą niewyraźnie? Mogą to być objawy choroby narządu wzroku psa i warto udać się do gabinetu weterynaryjnego. Psy mogą cierpieć na całą damę chorób oczu i mogą one występować niezależnie od wieku pupila – Najczęściej w gabinecie spotykamy się z zapaleniem spojówek, które może być na przykład wirusowe, bakteryjne lub alergiczne. Psy często cierpią też na owrzodzenia rogówki, zwykle wtórnie do urazu np. w trakcie zabawy z innym psem, albo po buszowaniu w krzakach. Taki uraz jest bardzo bolesny, co można zauważyć po tym, że pies mruży powieki, albo nawet zupełnie zamyka oko, więc nigdy nie wolno przy podejrzeniu wrzodu rogówki zwlekać z wizytą u lekarza. Psy mogą też rozwinąć syndrom oka suchego, jaskrę, zapalenie błony naczyniowej, katarakty i wiele innych chorób oczu, a wiele z nich może rozwijać się niepostrzeżenie, nie dając przez długi czas objawów, dlatego ważne są regularne kontrole oczu u lekarza weterynarii. Warto pamiętać, że oczy to niezwykle delikatne struktury i nawet niepozornie wyglądająca zmiana może szybko rozwinąć się w stan, który może doprowadzić do poważnego uszkodzenia i konieczności enukleacji (czyli usunięcia) gałki ocznej. Dlatego z chorobami i urazami oczu nigdy nie czekamy i ich nie “obserwujemy”, a zawsze należy szukać pomocy weterynaryjnej jak najszybciej! – przestrzega lek.wet. Maria Zaczek.

Predyspozycje rasowe do chorób oczu

Oprócz zapaleń, infekcji czy urazów musimy pamiętać o predyspozycjach niektórych ras do chorób oczu. Te psy mają większą możliwość wystąpienia chorób narządu wzroku czy skłonności do urazów poprzez swoją budowę. Decydując się na psa konkretnej rasy, zwróćmy uwagę czy rodzice szczeniąt byli badani pod kątem chorób genetycznych oraz, czy dodatkowo oczy psów wyglądają zdrowo – Bardzo narażone na choroby oczy są wszystkie pieski ras brachycefalicznych, czyli ze skróconym pyszczkiem takie jak buldożki, mopsy czy shih-tzu. Przez charakterystyczną budowę czaszki i wystające oczy dochodzi u nich do urazów i wrzodów rogówki – niemalże połowa tych psów doświadcza tej choroby w czasie swojego życia. Często dochodzi u nich też do zespołu oka suchego.

U niektórych ras zdarzają się choroby genetyczne oczu. Przykładem są psy w kolorze merle takie jak border collie, sheltie, buldożki czy owczarki australijskie, które często borykają się z genetycznym obciążeniem prowadzącym do zaburzeń w budowie gałki ocznej i mogą prowadzić do problemów ze wzrokiem.

Większość terrierów takich jak yorki czy Jack Russell terrier, a także cocker spanieli, pudli jest bardzo narażona na jaskrę, która jest bardzo bolesną chorobą prowadzącą do nagłej utraty wzroku związanej ze wzrostem ciśnienia śródgałkowego. Natomiast rasy psiaków z nadmiarem skóry takich jak chow-chow czy buldogi mają też charakterystyczny entropium, czyli nieodpowiednio zbudowane powieki, które zawijają się do środka i podrażniają powierzchnię oka. Taki stan, jeżeli jest nieleczony, może prowadzić do ogromnego bólu i utraty wzroku, więc u tych ras warto szczególnie często kontrolować oczy, gdyż wiele z nim potrzebuje zabiegu chirurgicznego już jako małe szczeniaki, aby uniknąć poważnych konsekwencji w przyszłości! – zwraca uwagę lek.wet. Maria Zaczek.

Czy można ćwiczyć z niewidomym psem?

Jak zmienia się nasze życie, gdy mamy niewidomego psa? Jak ćwiczyć, gdy nasz pies przestaje widzieć? Na te pytania odpowiada Viktoria Niewrzela – behawiorystka i technik weterynarii. Opiekunka czterech psów, w tym trzech ttb i mixa owczarka szkockiego z progresywnym zanikiem siatkówki. Oprócz doświadczenia z własnym niedowidzącym psem, w pracy także pomaga opiekunom psów z niepełnosprawnościami, pokazując im w jaki sposób mogą ułatwić funkcjonowanie swoim psom, usprawnić komunikację człowiek- pies oraz uczyć różnych zachowań – Tak samo, jak w życiu codziennym z niewidzącym psem, tak i w treningu będziemy zauważać pewne różnice. Pies, który nie może korzystać ze zmysłu wzroku, będzie opierał się na węchu, słuchu oraz dotyku. Zatem zarówno ucząc psa nowych zachowań, jak i wprowadzając do tych zachowań hasła – musimy pamiętać o ograniczeniach, tak żeby nasze komunikaty były dla psa jasne i klarowne, nie powodując frustracji. 

Możemy uczyć niewidome psy używając bodźców dotykowych (np. dotykanie konkretnego miejsca na ciele, czy określona liczba dotknięć danego miejsca, naprowadzanie do zmiany kierunku poprzez presje smyczą czy naciskiem dłoni, bądź też określone faktury, na które pies może np. wchodzić), przez bodźce węchowe – naprowadzanie z użyciem jedzenia czy też następnie samej dłoni, oznaczanie zapachem (np. olejków eterycznych) różnych miejsc czy przestrzeni. Do nauczonych zachowań możemy także dokładać hasła dźwiękowe np. w postaci naszych słów. Sposobów na uczenie niewidomego psa jest wiele, może to wymagać od nas nieco większej kreatywności, zwłaszcza na początku tej przygody, jednak nie jest to takie trudne, jak mogłoby się wydawać – podkreśla behawiorystka.

Podziel się